Nhìn lại lịch sử loài người thấy rằng, trong thời kỳ xã hội cộng sản nguyên thủy, pháp luật chưa hình thành, nhưng trật tự xã hội vẫn được duy trì và phát triển dựa trên những quy tắc xử sự chung thống nhất. Các quy tắc này hình thành một cách tự phát trong quá trình con người chung sống và lao động để tồn tại, và dần dần cộng đồng xã hội chấp nhận và trở thành quy tắc xử sự chung.

Những quy tắc này thể hiện ý chí chung của toàn cộng đồng xã hội, do đó được mọi người tự giác tuân theo; nếu không tuân theo thì cả xã hội lên án, dư luận xã hội buộc họ phải tuân theo.

Ngày nay, những quy tắc xử sự chung vẫn tồn tại song song với quy phạm pháp luật, phần lớn nằm trong khuôn khổ của pháp luật, đó là những phong tục, tập quán của từng cộng đồng dân cư, từng vùng, miền, quốc gia... góp phần vào việc hình thành nên những bản sắc, văn hóa riêng của mỗi cộng đồng.